บรรยากาศแห่งความศรัทธาและประเพณีดั้งเดิมยังคงมีชีวิตชีวาในพื้นที่จังหวัดพะเยา เมื่อชาวบ้านร่องไฮ ตำบลแม่ใส อำเภอเมือง ร่วมกันจัดพิธีบวงสรวงโบราณสถานอันทรงคุณค่าที่มีอายุกว่า 500 ปี พร้อมส่องเลขมงคลจากน้ำตาเทียนเพื่อเสริมโชคลาภในช่วงปีใหม่เมือง
เมื่อวันที่ 10 เมษายน 2568 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า พระสงฆ์และชาวบ้านร่องไฮได้ร่วมกันจัดเตรียมเครื่องเซ่นไหว้ทั้งอาหารคาวหวานอย่างพิถีพิถัน เพื่อประกอบพิธีบวงสรวงโบราณสถานบ้านร่องไฮ บริเวณซากพระธาตุแปดเหลี่ยม ซึ่งเป็นที่ประดิษฐานของหลวงพ่อศิลา พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านในพื้นที่ให้ความเคารพนับถือมาอย่างยาวนาน
พิธีกรรมเริ่มต้นด้วยการเชิญพราหมณ์มาประกอบพิธีขอขมาลาโทษเจ้าที่เจ้าทางที่ปกปักรักษาโบราณสถานและชาวบ้านในบริเวณนี้ หลังจากเสร็จสิ้นพิธีขอขมา ได้มีการประกอบพิธีบวงสรวงพระธาตุโบราณที่ประดิษฐานหลวงพ่อศิลา เพื่อขอพรให้หลวงพ่อศิลาประทานโชคลาภแก่ชาวบ้าน
จุดเด่นของพิธีกรรมที่ดึงดูดความสนใจของคอหวยและผู้ที่เชื่อในเรื่องโชคลาภคือการส่องเลขจากน้ำตาเทียนในขันน้ำมนต์ที่ใช้ในพิธี ชาวบ้านจำนวนมากต่างพากันมารอส่องดูเลขมงคลเพื่อนำไปตีความเป็นตัวเลขโชคลาภตามความเชื่อของแต่ละคน โดยหวังว่าจะได้รับโชคดีในช่วงเทศกาลปีใหม่เมืองหรือประเพณีสงกรานต์ที่กำลังจะมาถึง
โบราณสถานบ้านร่องไฮหรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่า "สันธาตุ" ตั้งอยู่บริเวณริมกว๊านบ้านร่องไฮ หมู่ 1 ตำบลแม่ใส อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา เป็นโบราณสถานที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ โดยมีซากของวัดร้างที่มีอายุราว 900 ปี ซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกับที่เมืองภูกามยาวเจริญรุ่งเรือง อยู่ในสมัยเดียวกันกับวัดติโลกอาราม
สิ่งที่ค้นพบในโบราณสถานแห่งนี้ที่มีความสำคัญคือ พระพุทธรูปหลวงพ่อศิลา ซึ่งเป็นพระพุทธรูปที่สร้างจากหินทราย นักโบราณคดีสันนิษฐานว่ามีอายุราว 500 ปี และได้กลายเป็นที่เคารพบูชาของชาวบ้านในพื้นที่มาอย่างยาวนาน
การจัดพิธีบวงสรวงโบราณสถานและหลวงพ่อศิลาในครั้งนี้ นอกจากจะเป็นการแสดงออกถึงความเคารพศรัทธาต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์แล้ว ยังเป็นการสืบสานประเพณีอันดีงามที่ชาวบ้านร่องไฮได้ปฏิบัติสืบต่อกันมา รวมถึงเป็นการส่งเสริมให้คนรุ่นใหม่ได้เห็นถึงความสำคัญของโบราณสถานอันเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของท้องถิ่น
ทั้งนี้ นอกจากการขอพรเพื่อโชคลาภแล้ว พิธีบวงสรวงในครั้งนี้ยังเป็นการขอพรให้ชาวบ้านอยู่เย็นเป็นสุข ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล พืชพันธุ์ธัญญาหารอุดมสมบูรณ์ และเป็นการรับสิริมงคลในช่วงเทศกาลปีใหม่ไทยที่กำลังจะมาถึงอีกด้วย
